مدتی پیش خبر فعالیت یك سایت همسریابی مشكوك در فضای اینترنت پخش شد و باعث شد تا این موضوع قدیمی یك بار دیگر سر زبان‌ها بیفتد. این سایت كه البته با شعار ترویج ازدواج موقت راه اندازی شده بود، عملكردی عجیب داشت؛ آنقدر كه مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بلافاصله موضوع مجوز داشتن این سایت را تكذیب كردند.

اما همین موضوع بهانه خوبی است تا به این مسئله بپردازیم كه آیا می‌توان در میان وب‌سایت‌های اینترنتی به دنبال همسر گشت؟

بنگاه های همسریابی اینترنتی این روزها سر‌و‌كله‌شان در صفحات وب بیشتر از گذشته پیدا می شود. «ازدواج آگاهانه ‌حق ‌شماست»، «در کمتر از یک هفته مناسب‌ترین همسر دنیا را به شما معرفی خواهیم کرد»،‌«روش‌های نوین در ازدواج» و ‌«شیوه علمی در ازدواج هدفمند» و «حضور تمام وقت كارشناسان مجرب در موسسه» از شعارهایی است كه مراكز همسر یابی اینترنتی برای جذب مخاطب استفاده می كنند تا هم بتوانند آمار بازدید كنندگان از سایت را بالاتر ببرند و هم با حق عضویتی كه دریافت می كنند حساب های بانكی خود را بیش از گذشته پر و پیمان كنند.

حق عضویت در سایت های همسر یابی از 50 هزار ریال شروع و تا 800 هزار ریال عضویت برای دو ماه متفاوت است. البته اگر در این مدت همسر مناسب خود را در این سایت ها پیدا نكردید برای حق شارژ مجدد عضویت باید معادل مبلغ اولیه را پرداخت كنید.

بر اساس اساسنامه بیشتر این مراكز، در صورتی كه موفق به ازدواج با فرد مورد علاقه خود شدید نیز باید برای گذر از مراحل مختلف مثل صحبت‌های اولیه دو‌طرف و مشاوره با كارشناسان(البته اگر كارشناسی باشد)‌ باید مبالغی از 500 هزار تا 950 هزار ریال را پرداخت كنید.

این موسسات معمولا روش های كاری شبیه به هم دارند، تهیه بانك اطلاعاتی كه بر اساس عكس داوطلبان تنظیم شده و ترتیب دادن ملاقات بین داوطلبان و البته «همسان گزینی» از شعارهایی است كه این مراكز به هیچ عنوان از آن كوتاه نمی آیند، چرا كه به گفته آنها این روش بسیار پر‌مشتری است و طی سال‌های گذشته جواب خود را پس داده؛ چرا كه داوطلبانی كه به این مراكز مراجعه می كنند در مرحله نخست اصرار بر «هم كفو بودن» دو طرف و انتخاب همسری «همسان» دارند.

گفته می شود هیچ كدام از این سایت‌های همسر یابی مجوز ندارند اما كافی است نگاهی به صفحات نیازمندی اینترنتی مراجعه كنید. آن گاه با انبوهی از آگهی ها و آدرس های وبی مواجه می شوید كه خبر از فعالیت آنها در زمینه همسریابی می دهد. این درحالی است كه تعدادی از این سایتها از ثبت شدن سایت خود در ستاد ساماندهی پایگاه های اینترنتی خبر می دهند، موضوعی كه به گفته محمد صادق افراسیابی، مسئول ستاد ساماندهی پایگاه های اینترنتی و خبرگزاری های غیر دولتی كذب است.

به گفته او، ثبت سایت های همسر یابی در این ستاد ممنوع است و تنها پایگاه‌هایی می‌توانند مجوز فعالیت دریافت کنند که فعالیت آنها از نظر وزارت ورزش و جوانان بلامانع تشخیص داده شود.

اما کامبیز نوروزی، وکیل دادگستری، با اشاره به اصل کلی آزادی، این‌گونه فعالیت‌ها را شامل منع قانونی نمی‌داند و می‌گوید: «با توجه به اصل کلی آزادی، اصل بر جواز است؛ مگر این‌که خلافش ثابت شود.

آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به استفتائی نظر خود را پیرامون همسریابی اینترنتی بیان کردند: «تا آنجا که اطلاع داریم تاکنون افراد یا گروه های متعددی اقدام به این کار کرده‌اند، بعضی موفق بوده‌اند و بعضی با مشکلات مواجه شده‌اند. ولی به هر حال اگر این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شئونات اسلامی و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد، کار خوبی است و ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج‌ها را بگیرد، اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مسئله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد‌.»

در قانون ما هیچ اشاره‌ای درباره غیر‌قانونی‌بودن فعالیت این وب‌سایت‌ها ‌یا حتی بنگاه‌های همسریابی وجود ندارد. بنابراین هیچ دلیلی برای غیرقانونی‌بودن فعالیت آنها نداریم.»

وی در باره مناسب بودن این سایت‌ها برای همسر یابی جوانان می‌گوید: «جامعه امروز ما درگیر مجموعه‌ای از مشكلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که در مسائل جوانان بازتاب پیدا می‌کند. نگاهی که در ایران نسبت به مسائل جوانان وجود دارد، نگاه ریشه‌ای و درستی نیست و آن را از مسائل جامعه منفک می‌بینند.پس ‌پیداکردن ریشه این مسائل لازم به نظر می‌رسد. باید ببینیم چه بر سر جوانان آمده که در وب‌سایت‌ها و در یک جامعه مجازی به دنبال شریک زندگی‌شان می‌گردند.»

ازدواج سنتی زیباترین نوع ازدواج است

دكتر سیما فردوسی پور، روانشناس با اشاره به این نكته كه راه اندازی مراكز همسریابی باید تخصصی باشد، به تهران امروز می گوید:‌ «در صورتی كه در این مراكز از كارشناسان و متخصصان امر ازدواج استفاده نشود، مراجعه افراد سود جو و فرصت طلب به این مراكز و انجام رفتارهای نا‌به‌جا می‌تواند پیامدهای ناگواری را برای خانواده، جامعه و جوانان به همراه داشته باشد.»

وی رسیدن به بلوغ دینی، فكری، اجتماعی و فرهنگی را لازمه یك ازدواج مناسب و آگاهانه عنوان كرده و می گوید:«‌ انجام مدیریت مناسب در زندگی خانوادگی از طرف زن و مرد و قبول مسئولیت‌های زندگی از طرف آنها یكی از علائم بلوغ برای ازدواج است.» به عقیده وی: «زیباترین نوع ازدواج ازدواج‌های سنتی است.

اما در سال‌های اخیر ازدواج‌های غیر سنتی در جامعه رواج پیدا كرده و گاهی فرزندان بدون كسب اجازه از والدین اقدام به تشكیل خانواده می‌كنند كه مطمئنا این ازدواج‌ها خیلی زود به جدایی منجر می‌شود.»

حضور خانواده در تمامی مراحل از ثبت درخواست تا احتمال ازدواج بین دو جوان از دیگر نكاتی است كه فردوسی پور به آن اشاره كرده و می‌گوید: ‌« حضور خانواده در تمام مراحل حضور تا ازدواج در مراكز همسریابی باعث می شود تا مشكلاتی كه ممكن است در این مراكز و در اثر آشنایی دو جوان به وجود بیاید، كمتر شود اما در صورتی كه خانواده ها اطلاعی از حضور جوانانشان در این مراكز نداشته باشند مشكلات متعددی برای خانم‌ها و دخترانی كه به این مراكز مراجعه می‌كنند به وجود می‌آید.»

حضور مشاوران و روانشناسان موضوع دیگری ‌است كه فردوسی پور به آن اشاره كرده و می‌گوید:‌ «در این مراكز باید مشاوران و روانشناسان وجود داشته باشند كه از لحاظ علمی موضوع را بررسی كنند و ببینند دو نفری كه قرار است با هم ازدواج كنند صلاحیت ازدواج با هم را دارند یا نه؟»